اندیشه بان

اندیشه بان

جایی برای پاسداری از اندیشه
اندیشه بان

اندیشه بان

جایی برای پاسداری از اندیشه

احداث راه آهن سراسری ایران

راه آهن سراسری ایران ۸۴ سال قبل و در دوره پهلوی اول به بهره‌برداری رسید. در این مطلب به نکات قابل توجه این پروژه عظیم می‌پردازیم:

۱.  مسیرها:

-  درابتدا و زمان رضاشاه، بندر ترکمن (دریای خزر) - تهران - بندر امام خمینی (خلیج فارس) 

- گسترش در زمان محمدرضا شاه از تهران به شهرهای سمنان، مشهد، قزوین، زنجان، تبریز، اصفهان، یزد و کرمان

۲. ترتیب احداث: 

در زمان قاجار بین ۲۰۰ تا ۸۰۰ کیلومتر راه آهن با مقاصد گوناگون (نظامی و غیرنظامی) در مسیرهای مختلفی نظیر رشت به بندرانزلی، تهران تا شهرری و برازجان به بوشهر، جلفا به تبریز، میرجاوه به زاهدان وجود داشته که توسط شرکتهای انگلیسی و بلژیکی ساخته شده است. اما در زمان رضا شاه پیشنهاد ساخت راه‌آهن سراسری به طول ۱۳۹۴ کیلومتر مطرح شد.

۳.  تاریخ های آغاز و ساخت:

-        تصویب لایحه ساخت در سال ۱۳۰۵ و به پیشنهاد نخست وزیر وقت، مستوفی الممالک

-        انعقاد قرارداد با شرکت‌های آمریکایی و آلمانی در سال ۱۳۰۶ و آغاز ساخت

-        انصراف طرف آمریکایی از پروژه به دلیل مشکلات تامین مالی و جایگزینی با یک هلدینگ دانمارکی (با همکاری ۴۳ شرکت از سراسر دنیا) که ساخت راه‌آهن ترکیه را نیز بر عهده داشت. نکته مهم آن که طرف دانمارکی، پروژه را پیش از موعد و با عددی کمتر از بودجه مصوب تحویل داد.

-        بهره برداری در سال ۱۳۱۴ توسط نخست وزیر وقت، علی منصور و تاسیس شرکت راه آهن

-        تکمیل در ۴ شهریور سال ۱۳۱۷

-        رسیدن طول مسیر به ۱۰ هزار کیلومتر در سال ۱۳۶۷

۴. نکات فنی راه آهن اولیه:

 ۱۳۹۴ کیلومتر طول مسیر ۲۳۰ تونل ۳۶۰ پل مرتفع ترین نقطه جایی در غرب اراک و در ارتفاع ۲۲۰۰ متری از سطح دریا.

۵. تامین مالی: 

مالیات ماخوذه از قند، شکر و چای و با نسبت کمتری از محل اعتبارات دولتی

۶.پاسخ به یک اتهام:

 علیرغم صحبت‌هایی که در خصوص ساخت راه آهن با فشار بریتانیا و برای تامین منافع این کشور در جنگ جهانی دوم گفته می‌شود، باید گفت لایحه ساخت راه آهن ۱۳ سال قبل از شروع جنگ جهانی در ایران به تصویب رسیده است.

۷. یکی از برجسته‌ترین نقاط مسیر:

 پل ورسک به عنوان یکی از جذاب ترین قسمت‌های مسیر که اوج مهندسی سازندگان آن را نشان می‌دهد در استان مازندران و حوالی سوادکوه قرار گرفته است.

۸. توسعه در دوره پهلوی دوم:

 در دوره پهلوی دوم و در راستای توسعه خطوط قبلی، خط آهن گرمسار به مشهد، تهران به تبریز و قم به کاشان نیز به بهره برداری رسیدند. محمدرضا شاه توانست طول خطوط آهن کشور را از حدود ۱۴۰۰ کیلومتر به ۴۶۰۰ کیلومتر برساند. 

۹. توسعه در دوره جمهوری اسلامی:

 جمهوری اسلامی طول این خطوط را تا سال ۱۴۰۱ به ۱۴۰۰۰ کیلومتر رسانده است.