اندیشه بان
جایی برای پاسداری از اندیشه
اندیشه بان
جایی برای پاسداری از اندیشه
پرسش دوم
پرسش اولی که درباره‌اش خیلی هم صحبت کردیم در مورد "قضاوت درباره دیگران" بود؛ که به نتایج خیلی خوب و مفیدی هم رسیدیم تو بحثمون. خوب حالا بریم سراغ پرسش دوم:
۲. تعریفتان از "دورویی" چیست؟ آیا دورویی اخلاق بدی ست یا خیر؟
- در یک تعریف کلی و فراگیر می‌توان دورویی را به رفتار چندگانه و بعضاً متضاد تعبیر کرد. به عبارتی دورویی یعنی دارا بودن شخصیت و عملکرد چندگانه.
- با تأمل در تعریف فوق خواهیم فهمید که صرف دورو بودن عملی نادرست و خطا نیست. بلکه در شرایطی این رفتار و اخلاق می‌تواند پسندیده و در شرایطی مذموم باشد. اگرچه باید اشاره کرد در عرف جامعه و کلام، از "دورویی" تنها در مواردِ مذمت شده و تنها با توجه به بخش منفی آن استفاده می‌گردد.
-ملاک تعیین مثبت یا منفی بودن دورویی، تطبیق آن با اصل "صداقت فکری"ست. شاید بتوان اسم دیگر این صداقت فکری را نیت خیر گذاشت. اگر رفتار دوگانه‌ی ما برخاسته از دروغ و غرض و بدخواهی و سوءنیت باشد، آنگاه دورویی ما عملی قبیح به شمار می‌رود؛ اما اگر این رفتار دوگانه برخاسته از خیرخواهی، مهربانی، مردم‌داری و ادب باشد دیگر نمی‌توان آن را تقبیح نمود.
- به‌عنوان‌مثال اگر ما در روبرو، از فردی تعریف و تمجید کنیم تا اعتماد و توجهش را جلب نماییم درحالی‌که هدفمان از این جلب اعتماد، سوءاستفاده باشد، دچار دورویی منفی شده‌ایم. چراکه نیتمان بدخواهانه است؛ اما اگر به فردی، اگرچه نسبت به او ذهنیت منفی داریم، احترام بگذاریم و هدفمان از این احترام تنها حفظ ادب و مهربانی و مردم‌داری باشد آنگاه این دورویی ما مثبت تلقی می‌گردد. در یک کلام مثبت یا منفی بودن دورویی‌ها را نیت‌ها و هدف‌ها تعیین می‌کنند.
- دورویی رفتاری ست که همه‌ی انسان‌ها بلااستثنا با آن درگیر هستند. توجه شود که دورویی با مفهوم کلی آن مدنظر است و نه صرفاً دورویی منفی. دورویی با مفهوم مثبت آن نتایج گسترده و مفیدی دارد که از آن جمله می‌توان به گسترش ارتباطات اجتماعی و برخوردار شدن از روحیه انعطاف‌پذیر و صبور اشاره کرد. در مقابل دورویی با مفهوم منفی نتایج منفی‌ای را نیز در پی دارد؛ اگرچه این نتایج منفی ممکن است در کوتاه‌مدت ظاهر نشوند. نمی‌توان منکر این شد که فردی که مغرضانه دورویی می‌کند در کوتاه‌مدت ممکن است به هدف‌هایش برسد، اما با تکرار این رفتار در درازمدت آرامش درونی خودش را سلب خواهد کرد و همواره در اضطراب ناشی از عدم صداقتش باقی خواهد ماند. همچنین فرد در صورت آشکار شدن حقایق و عدم صداقتش، با نگاه منفی و آزاردهنده اطرافیان روبرو خواهد شد که این نیز موجب سلب آرامش می‌گردد. از طرف دیگر این عمل در آموزه‌های دینی بسیار مذموم و ناپسند شمرده می‌شود و جزو بزرگ‌ترین گناهان به حساب می‌آید. دورویی منفی که در تعالیم اسلامی از آن به "نفاق" تعبیر می‌گردد، حتی از گناهانی چون کفر و شرک ناپسندتر است.
- رهایی از دوروییِ منفی، تنها با تمرین صداقت و ایمان به بی‌نتیجه و مضر بودن آن حاصل می‌شود. کافی ست در تک‌تک جملات و گفته‌هایمان گریزی هم به نیت فکری‌مان بزنیم. اگر این نیت خیر بود که خیلی هم خوب؛ اما اگر نیت پشت سخنانمان شر بود، بیایید بی‌درنگ دست به اصلاح رفتارمان بزنیم.
پیشنهاد/شهریورماه ۱۳۹۲
۱. تو این ماه شروع به خوندن کتابی کردم که به‌جرئت می تونم بگم جزو پنج کتاب برتری بوده که تا حالا خوندم. رمان "بادبادک‌باز" اثر "خالد حسینی" نویسنده‌ی افغان. کتاب خیلی معروفی که به زبان‌های گوناگونی ترجمه و بارها تو کشورهای مختلف تجدید چاپ شده. فضاسازی‌های فوق‌العاده، تشبیهات خلاقانه و روانی و سادگی متن از مشخص‌ترین امتیازات این کتابه.
چند جمله و عبارت زیبا از ین کتاب رو اینجا براتون قرار می‌دم:
- در دوازده‌سالگی به آدمی تبدیل شدم که حالا هستم.
- عاشق زمستان کابل بودم- عاشق اش بودم، به خاطر نرم‌نرم خوردن پوره‌های برف به شیشه پنجره‌ام به هنگام شب، به خاطر قرچ کردن برف تازه زیر چکمه‌های سیاه لاستیکی‌ام، به خاطر گرمای بخاری چدنی، وقتی‌که باد در حیاط خانه‌ها و خیابان‌ها زوزه می‌کشید؛ اما بیشتر از همه به این خاطر بود که هرچه درخت‌ها و سطح جاده‌ها را یخ می‌پوشاند، از سردی بین من و بابا کمی کاسته می‌شد. دلیلش هم بادبادک‌ها بودند. من و بابا زیر یک سقف زندگی می‌کردیم، اما در دو دنیای متفاوت. بادبادک‌ها وجه اشتراک این دو دنیا بودند به نازکی کاغذ.
- ناراحت شدن از یک حقیقت، بهتر از تسکین یافتن با یک دروغ است.
- حسن حتی نمی‌توانست کتاب اول دبستان را بخواند. ولی فکر مرا از اول تا آخر می‌خواند. این موضوع ازیک‌طرف کمی اعصاب‌خردکن است، ولی از طرف دیگر آرامش خاطر به همراه دارد چون همیشه کسی هست که آدم را درک کند.
- هر کاری را که کرده بودم، توی بغلش فراموش کردم؛ و چه خوب بود.
۲. به دوستان دانش‌آموز و دانشجو پیشنهاد می‌کنم از همین الان و قبل از شروع سال تحصیلی جدید، یک همت و اراده‌ی قوی درون خودتون به وجود بیارید و باانرژی مضاعف این سال جدید رو شروع کنید.
۳. پیشنهاد می‌کنم هر روز سایت‌های خبری بی.بی.سی فارسی، کلمه و عصر ایران رو بخونید و ذهنیت و دنیای خبری تون رو تکامل و گسترش بدین. البته بهتره در خبرنامه‌ی این سایت‌ها عضو بشید و هرروز مجله‌ی خبری شون رو تو ایمیلتون دریافت کنید.
۴. پیشنهاد چهارم اینه خودتون رو ملزم بکنین که هر روز یک قطعه شعر یا یک قطعه ادبی رو با تأمل بخونین و از این طریق درجه‌ی آرامشتون رو تو شلوغی‌های زندگی بالا ببرین.
۵. پیشنهاد آخرم هم دو آهنگ بسیار زیباست از آلبوم "حریق خزان" با صدای "علیرضا قربانی" که یکیش قبلاً تو وبلاگ پخش می‌شد. جالبه بدونید که این آلبوم به‌عنوان بهترین آلبوم سنتی سال ۱۳۹۱ انتخاب شده.
دانلود کنید حتماً این دو آهنگ رو، چون هم خیلی قشنگن هم این‌که دانلودشون مشکل شرعی نداره!
نام ترانه: ارغوان
خواننده: علیرضا قربانی
ترانه سرا: هوشنگ ابتهاج
آهنگساز: مهیار علیزاده
نام ترانه: آخرین جرعه‌ی این جام
خواننده: علیرضا قربانی
ترانه سرا: فریدون مشیری
آهنگساز: مهیار علیزاده